کد مطلب:1570 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:281
شرایط فروشنده و خریدار
2089- برای فروشنده و خریدار شش چیز شرط است : اول آن كه بالغ باشند.
دوم آن كه عاقل باشند.
سوم آن كه سفیه نباشند - یعنی مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكنند.
چهارم آن كه قصد خرید و فروش داشته باشند , پس اگر مثلا به شوخی بگوید مال خود را فروختم , معامله باطل است .
پنجم آن كه كسی آنها را مجبور نكرده باشد.
ششم آن كه جنس و عوض را كه می دهند مالك باشند , و احكام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.
2090- معامله با بچه نابالغ , كه مستقل در معامله باشد باطل است , مگر در چیزهای كم قیمتی كه معمول است با بچه ممیز نابالغ در آنها معامله شود.
و امـا اگـر مـعامله با ولی باشد و بچه نابالغ ممیز فقط صیغه معامله را جاری سازد , معامله در هر صورت صحیح است , بلكه اگر جنس یا پول مال دیگری باشد , و آن بچه وكالتا از صاحبش آن مال را بفروشد , یا با آن پول چیزی بخرد , ظاهر این است كه معامله صحیح است , اگر چه بچه ممیز مستقل در تصرف باشد , و هم چنین است اگر طفل وسیله باشد كه پول را به فروشنده بدهد , و جنس را به خریدار برساند , یا جنس را به خریدار بدهد و پول را به فروشنده برساند اگر چه ممیز نباشد , معامله صحیح است چون واقعا دو نفر بالغ با یكدیگر معامله كرده اند.
2091- اگـر از بچه نابالغ در صورتی كه معامله با آن صحیح نیست , چیزی بخرد , یا چیزی به او بفروشد , بـاید جنس یا پولی را كه از او گرفته در صورتی كه مال خود بچه باشد , به ولی او و اگر مال دیگری بوده به صاحب آن بدهد , یا از صاحبش رضایت بخواهد , و اگر صاحب آن را نمی شناسد , و برای شناختن او هم وسیله ای ندارد , باید چیزی را كه از بچه گرفته , از طرف صاحب آن بابت مظالم به فقیر بدهد , و احتیاط لازم آن است كه در این كار از حاكم شرع اذن بگیرد.
2092- اگـر كسی با بچه ممیز در صورتی كه معامله با آن صحیح نیست , معامله كند , و جنس یا پولی كه به بچه داده از بین برود , ظاهر این است كه می تواند از بچه بعد از بلوغش یا از ولی او مطالبه نماید.
و اگر بچه ممیز نباشد حق مطالبه ندارد.
2093- اگـر خـریـدار یا فروشنده را به معامله مجبور كنند , چنانچه بعد از معامله راضی شود مثلا بگوید راضی هستم , معامله صحیح است .
ولی احتیاط مستحب آن است كه دوباره صیغه معامله را بخوانند.
2094- اگـر انـسان مال كسی را بدون اجازه او بفروشد , چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود , و اجاره نكند معامله باطل است .
2095- پدر و جد پدری طفل و نیز وصی پدر , و وصی جد پدری بر طفل می توانند مال طفل را بفروشند و مـجـتـهد عادل هم در صورتی كه ضرورت اقتضا كند , می تواند مال دیوانه یا طفل یتیم یا مال كسی را كه غایب است بفروشد.
2096- اگـر كسی مالی را غصب كند و بفروشد , و بعد از فروش صاحب مال معامله را اجازه كند , معامله صـحـیح است , و چیزی را كه غصب كننده به مشتری داده , و منفعتهای آن از موقع معامله ملك مشتری اسـت و چـیـزی را كـه مـشتری داده و منفعتهای آن از موقع معامله , ملك كسی است كه مال او را غصب كرده اند.
2097- اگر كسی مالی را غصب كند و بفروشد , به قصد این كه پول آن مال خودش باشد , چنانچه صاحب مال معامله را اجازه بكند , معامله صحیح است ولی پول مال مالك می شود , نه مال غاصب .